Jak przygotować tekst do tłumaczeń?

Praca technical writera oprócz pisania tekstów zgodnie z najlepszymi praktykami, wiąże się z również z przygotowaniem tekstów do tłumaczenia.

Dzisiejszy artykuł poświęcony będzie tekstom źródłowym, które są przysyłane do tłumaczenia. Podamy w nim również kilka przydatnych wskazówek, jak przygotować tekst, aby proces tłumaczenia przebiegał sprawnie i bez zbędnych problemów.

Tekst źródłowy i jego jakość

Bazą do tłumaczenia treści na różne języki jest tekst źródłowy - czyli ostateczna i kompletna wersja przeznaczona do tłumaczenia. Dlaczego kompletna?

Przesyłanie tekstu w częściach lub bez kontekstu, może być dla tłumacza kłopotliwe. Istnieje wtedy prawdopodobieństwo wystąpienia błędów i pomyłek. Tłumacz musi znać cały tekst i cały kontekst, aby podjąć właściwe decyzje tłumaczeniowe, np. dotyczące terminologii. Co więcej, wszelkie modyfikacje tekstu, usuwanie fragmentów, zmienianie lub wydłużanie niektórych zdań prowadzi do braku spójności tłumaczenia. Dlatego, zanim przekaże się tekst tłumaczowi, warto wziąć to pod uwagę.

Co należałoby zrobić zanim zaczniecie tworzyć teksty źródłowe, a wiecie już że będą tłumaczone na inne języki?

Jeśli chcecie zaoszczędzić swój czas i uniknąć pytań ze strony tłumacza, a tym samym  otrzymać dobrej jakości tłumaczenie warto skorzystać z poniższych instrukcji 😉

Porady i wskazówki

• Aby zwiększyć zrozumienie i uprościć tłumaczenie, najlepiej tworzyć krótkie zdania zawierające około 20 słów lub mniej. Jasne, dobrze skonstruowane zdania poprawiają jakość tłumaczenia, skracają czas realizacji i obniżają koszty.

• Zastanówcie się na jakie języki będzie tłumaczony Wasz tekst. Proste języki są o wiele łatwiejsze do przetłumaczenia w porównaniu do rzadkich i skomplikowanych języków. Język angielski jest najbardziej poszukiwanym językiem w tłumaczeniu dokumentów ze względu na jego dużą popularność i globalne rozpowszechnienie. Jego zaleta w tłumaczeniach to stosunkowo krótkie słowa oraz nieskomplikowana odmiana czasowników.  Dla firm nieanglojęzycznych lokalizacja w tym języku jest koniecznością w przypadku ekspansji poza granice kraju. Użycie języka angielskiego do tworzenia tekstów źródłowych może okazać się przydatna nie tylko z perspektywy biznesu, jest on  najczęściej używany na stronach internetowych, w gazetach, książkach czy publikacjach naukowych. Ale... warto pamiętać, że tłumaczenie języków w obrębie tej samej rodziny językowej jest łatwiejsze niż pomiędzy różnymi rodzinami językowymi. Języki należące do tej samej rodziny mają zbliżoną gramatykę i pokrewne znaczenie słów. Natomiast tłumaczenie pomiędzy rodzinami językowymi będzie stanowiło o wiele większe wyzwanie ze względu na ich zasadnicze różnice, ale to już temat na kolejny artykuł. 😉

• Unikajcie długich opisów rzeczowników - tłumacz musi wywnioskować związek między słowami. Jeśli musisz przeczytać zdanie kilka razy, aby je zrozumieć, być może, wystąpią dalsze komplikacje, gdy zostanie ono przetłumaczone na wiele języków. Przykład: Zamiast runaway light connection resistance calibration użyj runaway light connection - duże skupiska rzeczowników są prawie niemożliwe do odczytania. Tłumacz musi przejść przez kilka słów modyfikujących, aby zrozumieć o co chodziło pisarzowi.

• Stwórzcie terminologię (glosariusz) dla tłumacza. Niektóre terminy techniczne, mają kilka znaczeń, a ich objaśnienia mogą być niejasne. Dobrą praktyką jest wyjaśnienie terminów lub pojęć, które są używane w Waszych dokumentach. Zmniejszy to niejednoznaczność nie tylko dla użytkowników, ale także dla tłumaczy. Jeśli używasz terminy, które nie powinny być tłumaczone, poinformuj o tym swojego tłumacza!

• Używajcie tylko jednego terminu, aby zidentyfikować daną koncepcję. Piszcie to samo, w ten sam sposób, za każdym razem. Używanie różnych sposobów zapisu jednego pojęcia wpływa niekorzystnie na ogólną spójność tłumaczenia. Może to prowadzić do obniżenia jakości, wzrostu kosztów i wydłużenia czasu realizacji. Przykład: Jeśli używasz nazwy servo control unit, używaj jej w całym dokumencie, nie zmieniaj jej na actuator w innym miejscu 😊.

• Unikajcie skrótów lub ograniczcie ich stosowanie. Skróty w innych językach mogą być niezrozumiałe, a nawet mieć zupełnie inne znaczenie. Przykład: Skrót z języka angielskiego, przetłumaczony na język polski: SDS (Safety Data Sheet) - karta charakterystyki PCB (Printed Circuit Board) - płytka drukowana

• Zwrócie uwagę na format daty, czasu, wymiary, czy numery telefonów. Każdy kraj ma swoje własne zwyczaje i akceptowalne formaty, dlatego warto o tym pamiętać. Przykład: Rozszyfrowanie daty 09/08/2021 - czy to jest wrzesień, czy sierpień? W Polsce lub Niemczech jest to sierpień, ale w Stanach Zjednoczonych jest to wrzesień. Najbezpieczniej jest użyć całej nazwy miesiąca. Pomocny może być również standard ISO 8601, który definiuję w jakim formacie przedstawiać daty (YYYY-MM-DD) i czas (hhmmss) aby ułatwić komunikację na całym świecie.

• Weźcie pod uwagę zmiany w projekcie. Przetłumaczony tekst może być dłuższy lub krótszy od oryginału. Jest to istotne zwłaszcza w przypadku, gdy liczba stron w tłumaczonej wersji powinna pozostać taka sama. Co wtedy zrobić?

- planujcie z wyprzedzeniem - skontaktujcie się z dostawcą usług językowych już na wczesnym etapie projektu. Doświadczeni tłumacze będą wiedzieli, co można przeredagować, przesunąć lub w inny sposób dostosować, aby zmieściło się w wyznaczonym miejscu.

- układ graficzny powinien zostać dopasowany, dopiero gdy tłumaczenie jest gotowe, wtedy unikniecie wciskania na siłę tłumaczenia w określoną formę 😉.

- jeśli Wasz projekt już ruszył, dobrze jest upewnić się, że maksymalna przestrzeń nie została wykorzystana już w tekście źródłowym. Z zasady każde tłumaczenie jest dłuższe niż tekst źródłowy, jak na przykład w przypadku tłumaczenia z języka angielskiego na niemiecki.  W tym przypadku treść zostaje przedstawiona za pomocą jak najmniejszej ilości krótkich słów. Należy pamiętać, że ograniczenia ilości znaków może mieć negatywny wpływ na język i zdania te mogą tracić swoje brzmienie.

- w trakcie projektowania interfejsu, należy rozważyć dłuższe lub dynamiczne okna dialogowe, których rozmiar można zmieniać w zależności od potrzeb. W języku angielskim, pięcioznakowy termin enter po niemiecku rozszerza się do ośmioznakowego eingeben. Może się okazać, że w przypadku dłuższych słów potrzebny jest skrót, albo będzie trzeba rozpatrzeć użycie innego terminu, który zmieści się w dostępnym miejscu.

• Upewnijcie się, że obrazy i symbole są uniwersalne i mogą być wykorzystane w tłumaczeniach. Jeśli używasz zdjęć, zrzutów ekranu lub innych materiałów wizualnych, upewnij się, że nie zawierają one tekstu. W przeciwnym razie trzeba będzie przygotować kolejny zestaw wizualizacji z tekstem w języku tłumaczenia.
• Przygotujcie edytowalne pliki. Profesjonalne firmy tłumaczeniowe korzystają często z narzędzi CAT (Computer Assisted Translation), które zazwyczaj najlepiej współpracują z formatami HTML, XML, edytorami tekstu, plikami programów do składu DTP.  Pliki .pdf mogą być problematyczne i czasochłonne. Ich konwersja to dodatkowa praca dla tłumacza. Zamiast skupić się na samym tłumaczeniu będzie koncentrował się na drugoplanowej usłudze.
• Załączcie stosowną instrukcję dla tłumacza. W przypadku dużych projektów przydatne może być utworzenie osobnych folderów dla każdego typu tematu (grafiki, glosariusze, podział sekcji). Ułatwi to zarządzanie projektem i znajdowanie informacji. Warto przemyśleć, które części będą tłumaczone, a które nie.

Podsumowując

Pisanie materiałów gotowych do tłumaczenia pozwoli Wam zaoszczędzić czas i pieniądze, a także podniesie jakość i czytelność Waszych docelowych tłumaczeń. Dobrej jakości tłumaczenie jest zawsze wynikiem współpracy zarówno autorów technicznych, jak i tłumaczy. Wzajemne zrozumienie prowadzi do bardzo dobrych rezultatów.

Jeśli chcecie zapoznać się z kulisami pracy tłumacza i dowiedzieć się za co tłumacz lubi technical writera, zapraszamy do przeczytania cyklu wpisów poświęconych tej właśnie tematyce (tutaj), (tutaj) i jeszcze (tutaj). 😉

A może macie swoje doświadczenia z tłumaczeniem tekstów źródłowych i chcielibyście podzielić się cennymi wskazówkami? Jak Wy przygotowuje dokumentację do tłumaczeń?

Zapraszamy do komentarzy!